یازدهمین آیین بزرگداشت علامه طباطبایی با عنوان «علامه طباطبایی؛ تجلی وحدت قرآن، عرفان و برهان در افق اندیشه اسلامی» از سوی مجتمع آموزش عالی حکمت و مطالعات ادیان جامعةالمصطفی، صبح امروز در مجتمع جامع امام خمینی(قدس سره) برگزار شد.
آیت الله دکتر عباسی در این مراسم با عرض تسلیت به مناسبت ایام سوگواری شهادت حضرت فاطمه زهراء(سلام الله علیها) و تقدیر از دست اندرکاران برگزاری این مراسم نکوداشت، خاطرنشان کرد: یقینا مرحوم علامه طباطبایی، از موثرترین شخصیت های دوره معاصر طی یک قرن اخیر در حوزه های علمیه به ویژه حوزه علمیه قم به شمار می آید.
وی با اشاره به برگزاری مراسم بزرگداشت یکصدسالگی بازتاسیس حوزه علمیه قم، ابراز داشت: اگر این حوزه علمیه را با سایر حوزه های علمیه در ادوار مختلف مقایسه نماییم، دارای ویژگی های بارزی از جمله نگاه اجتماعی آن و توجه خاص به علوم عقلی و مسئله مواجهه معرفتی با تمدن جدید غربی است. پس از انقلاب اسلامی، علاوه بر این ویژگی ها، جریانی در حوزه علمیه قم شتاب گرفت که توجه به عرصه بین الملل و نیازهای مختلف جهانی را رقم زد. تاسیس جامعةالمصطفی نماد این جریان است.
رئیس جامعةالمصطفی، علامه طباطبایی را یکی از شخصیت های موثر در تمایز بخشیدن به ویژگی های حوزه علمیه قم برشمرد و یادآور شد: البته خورشید تابناک حضرت امام خمینی(قدس سره) و نقش بزرگ رهبری ایشان قابل قیاس با کسی نیست. امام علاوه بر فقاهت و تاثیر معرفتی بر حوزه علمیه، در افق دیگری شخصیت حوزه علمیه و دنیای اسلام را در سطح یک پیشوای اجتماعی رقم زد؛ اما به لحاظ معرفتی و اثرگذاری فکری و شکل دادن به شخصیت و هویت معرفتی حوزه علمیه قم، یقینا علامه طباطبایی از شخصیت های کم نظیر به شمار می آید.
وی با تاکید بر ضرورت توجه دائمی به آثار و ابعاد علمی و معرفتی علامه طباطبایی، اظهار داشت: یکی از این ابعاد تربیت شاگردان توسط علامه طباطبایی بود. علامه مطهری، شهید بهشتی، علامه مصباح یزدی، مرحوم سیدجلال آشتیانی، امام موسی صدر، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، حضرت آیت الله سبحانی و بسیاری از شخصیت های برجسته، از سفره معرفتی ایشان بهره مند شدند.
آیت الله دکتر عباسی با تاکید بر نقش علامه طباطبایی در امتداد اجتماعی فلسفه در حوزه علمیه، اظهار داشت: علامه طباطبایی این بنای محکم را پایه ریزی نمود که بعدها توسط شاگردان ایشان توسعه یافت. اگر امروز حوزه علمیه با اتکا به سنت فلسفی و عقلی پیشین، به مواجهه فکری با یک تمدن جدید پرداخته است و در این زمینه حرفی برای گفتن داریم؛ سنگ بنای آن توسط علامه طباطبایی نهاده شد و نقش علامه در این زمینه بی بدیل است.
وی شخصیت علامه طباطبایی را به لحاظ درجات علمی رایج در حوزه های علمیه بسیار برجسته دانست و گفت: ایشان شاگرد علامه نائینی و علامه کمپانی و شخصیت های برجسته حوزه علمیه نجف بودند و آثاری که از ایشان در این دوره باقی مانده است، نشان دهنده عمق نگاه علمی علامه در این عرصه هاست. اما ایشان به یک معنا به مسیر رایج در حوزه پشت کرد و وارد عرصه ای شد که در آن زمان چندان مورد توجه و استقبال نبود.
ایشان در دوره ای وارد حوزه علمیه قم شد که فضای مواجهه فکری و معرفتی با غرب در اوج خود قرار داشت اما در حوزه علمیه، کسی برای نقد و مقابله با این افکار و فلسفه غربی وجود نداشت و حتی برخی پرداختن به این شبهات و تقابل فکری را به صلاح نمی دانستند.
آیت الله دکتر عباسی ادامه داد: این حرکت برخلاف مسیر رایج موجب شد امروز به لطف الهی حوزه علمیه قم در عرصه مواجهه معرفتی با سیل تمدن جدید غربی، جایگاهی ممتاز و بی همتا در میان تمام مراکز علمی در جهان اسلام داشته باشد.
وی نگارش تفسیر عظیم المیزان توسط علامه را آغاز فصل جدیدی از اهتمام به قرآن کریم و علوم مرتبط با آن مطابق با نیازهای روز جامعه خواند و تصریح کرد: مقام معظم رهبری در فرمایشات خود اشاره کردند دست پروردگان مکتب علامه بودند که گفتمان انقلاب اسلامی را دنبال کردند. علامه طباطبایی به حسب ظاهر ورود چندانی به مسائل سیاسی و اجتماعی نداشتند اما بنیان هایی را در تفسیر المیزان و سایر آثار خود بنا نهاد که تمامی نیازهای پایه ریزی یک حکومت دینی و الهی و نقد و تقابل با تمدن غربی را در آن می توان یافت.
رئیس جامعةالمصطفی استحکام بنیان های عقلانی با نگاه تمدنی و آماده شدن دستگاه فکری عظیمی که بتواند با تمدن جدید هم آوردی نماید را مدیون شخصیت هایی همچون علامه طباطبایی دانست و تاکید کرد: امروز به برکت شخصیت هایی همچون علامه طباطبایی، پرچمدار مسیری هستیم که در برابر تمدن جدید مدعی تسلط بر جهان قرار دارد. تمدنی مادی که بنیان های معرفتی آن سالها توسط اندیشمندان و متفکران غربی طراحی شد، ولی امروز با نگاه جدیدی به چالش کشیده شده است و توسط شخصیت های بزرگی همچون امام خمینی(قدس سره)، علامه طباطبایی و سایر بزرگان شکل گرفت و اکنون توسط شما دنبال می شود.
