مراسم گرامیداشت علامه سیدمحمدحسین طباطبایی (ره) با موضوع بررسی ویژگی های تفسیر المیزان، در نمایندگی جامعةالمصطفی العالمیه در استان گلستان برگزار شد.

در این مراسم که با همکاری مجمع عالی حکمت اسلامی و در سالروز گرامیداشت علامه طباطبایی و با حضور معاون سیاسی امنیتی استانداری گلستان، مدیر حوزه های علمیه استان، رئیس مرکز اسلامی گلستان و علمای اهل سنت و شیعه استان برگزار گردید، آیت الله غروی عضو جامعه مدرسین و شورای عالی حوزه های علمیه کشور به ایراد سخن پرداخت.

خاطر نشان می سازد حجت الاسلام و المسلمین خالق پور جانشین جامعه المصطفی، حاج آخوند غراوی از علمای اهل سنت استان و نماینده مردم شریف استان گلستان در مجلس خبرگان رهبری، دکتر نصیب الله عمر اف و دکتر سید زهیر المسیلینی از اساتید اهل سنت نمایندگی گلستان از دیگر سخنرانان این مراسم بودند.

سخنرانان در این نشست با برشمردن ویژگی های اخلاقی و سیره علمی و عملی علامه طباطبایی و نیز با واکاوی ابعاد مختلف تفسیر بزرگ المیزان بعنوان یادگار گرانسنگ آن علامه راحل، یاد و خاطره آن عالم ربانی را گرامی داشتند.

علامه طباطبایی نمونه روشن یک عالمِ خدمت‌گزارِ امت

دکتر نصیب الله عمراف از اساتید نمایندگی گلستان طی سخنانی در آئین گرامیداشت علامه طباطبایی ،با اشاره به نقش علامه طباطبایی (ره) در وحدت اسلامی و جایگاه ایشان در تقریب مذاهب اسلامی اظهار داشت: استفاده گسترده علامه طباطبایی از منابع اهل‌سنت مانند :صحیح مسلم، الکشاف، تفسیر فخر رازی و مسند احمد نشان‌دهنده نگاه وحدت‌گرای اوست.

وی تأکید کرد : علامه طباطبایی در مباحث علمی اهل گفت‌وگو، استدلال و دور از هرگونه تعصب بود و در زندگی شخصی نیز ساده ‌زیستی و اخلاق خوش او موجب پیوندش با مسلمانان مذاهب مختلف می‌شد.

استاد نمایندگی گلستان با اشاره به گفت‌وگوهای علامه با هانری کربن افزود: این نشست‌ها نقش مهمی در معرفی اسلام اصیل به جهان غرب داشت.

دکتر عمراف در ادامه به ستایش مجله رسالة‌الاسلام قاهره از روش تفسیری المیزان اشاره کرد و گفت: تفسیر قرآن به قرآن که روش علامه بود، بهترین راه برای نزدیک‌کردن دل‌های مسلمانان است و با بیان اینکه مشترکات مسلمانان ـ توحید، نبوت، معاد و احترام به قرآن ـ اساس وحدت امت است، اظهار داشت: علامه طباطبایی پلی میان مذاهب اسلامی ساخت و نمونه روشن یک عالمِ خدمت‌گزارِ امت بود.

اصلاح و رشد شخصیت انسانی، مسیر علامه در تفسیر المیزان

دکتر سید زهیر المسیلینی عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه، طی سخنانی در آئین بزرگداشت علامه طباطبایی، با اشاره به آیه‌ی شریفه “یرفع اللَه الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ” عنوان کرد: علم حقیقی مسیر ایمان را روشن می‌کند و درجات معنوی مومن عالم، مضاعف است. علامه طباطبایی مصداق بارز این آیه بود؛ فردی که هم در ایمان و هم در علم برجسته و زبانزد عام و خاص بود.

دکتر مسیلینی درباره جایگاه علمی علامه طباطبایی اظهار داشت: او علاوه بر نقد متون فلسفی و کلامی، در حوزه‌های علمی و اجتماعی نیز تأثیرگذار بود. همچنین تلفیق عقل و نقل، محوریت قرآن و بهره‌گیری از علوم مختلف مانند فلسفه، کلام، تاریخ و ادبیات عرب، از ویژگی‌های برجسته روش علامه است.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی در تبیین روش تفسیری علامه طباطبایی ابراز داشت: علامه با درک نیازهای روز و آینده، تفسیری ارائه کرد که ناظر به زندگی معاصر انسان‌ها بود. علامه معتقد بود تفسیر قرآن فراتر از شناخت معانی است و هدف آن اصلاح و رشد شخصیت انسانی است؛ بنابراین جنبه‌های اخلاقی و تربیتی در المیزان برجسته است.

وی درخصوص نگاه علامه طباطبایی به وحدت اسلامی عنوان کرد : علامه بر فهم مشترک قرآن میان امت اسلامی تأکید داشت و از منابع اهل سنت نیز بهره می‌برد. ایشان هیچگاه از تعابیر تفرقه‌انگیز استفاده نکرد و دیدگاه‌های مخالف را با احترام و ارائه دلیل بررسی می‌کرد. همچنین، ایشان مسلط بر منابع تفسیری، روایی و کلامی اهل سنت بودند و در تحلیل‌های خود به روایات آنان نیز توجه می‌کردند.

علامه طباطبایی نمونه کامل یک عالم جامع‌الاطراف بود

آیت‌الله سید محمد غروی عضو جامعه مدرسین و شورای عالی حوزه های علمیه کشور در مراسم بزرگداشت علامه سید محمدحسین طباطبایی(ره)، با گرامیداشت مقام علمی و معنوی این مفسر بزرگ، از ایشان به عنوان «مردی بزرگ و بی‌نظیر» یاد کرد و به تبیین ابعاد مختلف شخصیت علمی و اخلاقی علامه پرداخت.

وی در ابتدا با اشاره به این مهم که هرکس به اندازه دانش خویش در طلب یافتن معنا برمی آید و از آن بهره‌مند می‌شود، عنوان کرد : گستره دانش علامه را در حوزه‌های فقه، اصول، فلسفه، عرفان و حتی ریاضیات باید جست و باید ایشان را نمونه کامل یک عالم جامع‌الاطراف دانست.

آیت الله غروی درمعرفی ویژگی‌های برجسته تفسیر ماندگار المیزان عنوان کرد:روش قرآن به قرآن، اصلی‌ترین ویژگی المیزان است، روشی تفسیری که آیات با تکیه بر خود قرآن و پرهیز از هرگونه انحراف تفسیر می گردد.

وی با اشاره به ترکیب نقل و اجتهاد در تفسیر المیزان ابراز داشت: این تفسیر صرفاً نقلی نیست، بلکه تحلیل‌های اجتهادی و ادبی در آن برجسته است. همچنین مباحثی چون توحید، برزخ و شفاعت با نظمی دقیق بررسی شده‌اند.

عضو جامعه مدرسین با اشاره به این مهم که استنطاق از آیات از ویژگی های تفسیر المیزان است اظهار داشت: توانایی استخراج معانی عمیق از دل آیات، از ویژگی‌های مهم این تفسیر است. و این از آموزه های امیرالمومنین است که می فرماید:”ذلكَ القرآنَ فاستَنطِقُوهُ ، و لن يَنطِقَ ، و لكنْ اُخْبِرُكُم عَنهُ” (اين قرآن است، پس آن را به زبان آورید..)

آیت‌الله غروی در ادامه خاطر نشان کرد: المیزان با روایات در تقابل نیست و برخوردی مثبت با آن‌ها دارد. همچنین از قرائن سیاقی و شأن نزول برای فهم بهتر آیات بهره گرفته شده است.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه درخصوص نقد علمی بدون نام‌بردن از عالمان بعنوان روش اخلاقی علامه اظهار داشت: علامه در نقد علمی تفسیر المنار بیش از ۱۳۰ مورد را اصلاح کرده، بی‌آنکه نامی از صاحب‌نظران بیاورد.

آیت‌الله غروی در بخش پایانی سخنان خود، علامه طباطبایی را عالمی محقق و بی‌اعتنا به دنیا توصیف کرد و افزود: ایشان انسانی خودساخته بود و در مسیر ساختن دیگران نیز گام‌های بزرگ برداشت.

نگاه کل‌نگر به آیات قرآن، میراث تفسیری علامه طباطبایی(ره)

حجت‌الاسلام والمسلمین خالق‌پور، قائم مقام جامعه المصطفی العالمیه، در آیین گرامیداشت علامه طباطبایی طی سخنانی با بررسی ویژگی های تفسیر المیزان عنوان کرد: وجه تمایز المیزان، بهره‌گیری از روش قرآن به قرآن است که در این شیوه، آیات قرآن در کنار یکدیگر تحلیل می‌شوند و مفاهیم جدیدی از این ارتباط استخراج می‌گردد.

وی نگاه کل‌نگر به آیات قرآن را میراث تفسیری علامه طباطبایی دانست و ابراز داشت: از درهم آمیختگی آیات قران با یکدیگر و داشتن نگاه کلی و کلان به همه آیات در بررسی تفسیری یک آیه، در کنار اعتنا به دیگر روش های تفسیری به فهم عمیق تری از آیات قرآن کریم می توان دست یافت.

حجت‌الاسلام خالق‌پور با ذکر حدیثی از امام صادق (علیه السلام) که مفاد آن بر ارائه اصول و مبانی کلی به مردم از سوی ائمه و اجتهاد و تفریع از سوی علما تاکید دارد، ابراز داشت: امام صادق (علیه السلام) فرمودند: ” علینا القاء الاصول الیکم و علیکم التفریع ” (القاء اصول به شما بر عهده ی ماست و بر عهده ی شماست استخراج فروعات) لذا علامه طباطبایی در المیزان، اصول، مبانی و مفاهیم کلان را ارائه کرده تا عموم مردم بتوانند از آن بهره‌مند شوند و خود نیز برای تبیین و تشریح مضامین بلند آیات و مفاهیم عرشی عبارات قرآن کریم نهایت تلاش را بکار برده است.

علامه طباطبایی، از نمونه های برجسته وحدت و تقریب

در مراسم نکوداشت علامه طباطبایی که در نمایندگی جامعه المصطفی العالمیه در استان گلستان برگزار گردید، حاج کمال آخوند غراوی، عضو مجلس خبرگان رهبری و از علمای اهل سنت استان به ایراد سخنرانی پرداخت.

وی در بخش نخست سخنان خود به رسالت طلاب در پیروی از شیوه علمی علمای پیشین اشاره کرد و از علامه طباطبایی به عنوان نمونه‌ای برجسته در این زمینه یاد نمود.

حاج کمال آخوند غراوی با یادآوری بیست سال تلاش علامه در تألیف تفسیر المیزان تأکید کرد: پیش از هر چیز، علامه تحول درونی در خود ایجاد کرده بود و طلاب نیز باید این امر را سرلوحه برنامه‌های خود قرار دهند.

این عالم اهل سنت در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع وحدت و اتحاد میان شیعه و سنی اشاره و بر عمل به مشترکات میان مسلمانان تأکید کرد و یادآور شد: امامان انقلاب با تبعیت از قرآن و رعایت اصول دینی توانستند در برابر تمامی دنیا استوار بایستند.

وی در پایان با قرائت حدیثی از پیامبر اکرم (ص) که بر فراگیری علم تأکید دارد، اهمیت بهره‌گیری از تمامی احادیث در مسیر علم‌اندوزی را یادآور شد و از دعوت به حرکت پویای علمی و اخلاقی بعنوان رسالت همیشگی طلاب علوم دینی یاد کرد و بر ضرورت تواصی به آن تاکید نمود .