Page 89 - Islamic Studies 07

İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, Üçüncü il, yeddinci sayı (payız-qış / 2024) / 88

Amma qalan iki yol xüsusi təbəqələrə məxsusdur və ümumi kütlə
ondan istifadə edə bilmir.

İkincisi: Dini zahirlər elə bir yoldur ki, onu qət etməklə islam
maarifinin əqidəvi və əməli prinsiplərini anlamaq olar. Amma yerdə
qalan iki yol belə deyildir. Əql yolu ilə əxlaqi, e`tiqadi və əməli
məsələlərin külliyyatını (füruidini) əldə etmək mümkün olsa da,
hökmlərin xüsusiyyatını, incəlik və təfərrüatını dərk etmək olmaz.
Nəfsin saflaşdırıl-ması yolu ilə də həqiqətlərin kəşf olunmasına və

onun Allah tərəfindən göndərilməsinə heç bir şübhə yerinin
qalmamasına baxmayaraq, onlara da hədd-hüdud tə`yin etmək,
yaxud onu me`yar götürmək olmaz. Onlar hər bir yerdən əlaqələrini
kəsdiyinə, Allahdan başqa hər bir şeyi unutduqlarına görə birbaşa
ilahi vilayətin nəzarətində olur; onlar öz istədiklərini deyil, Allahın
iradə etdiyi şeyləri müşahidə edirlər.

DİNİ ƏDƏBİYYAT

Qeyd olunduğu kimi, İslamda dini təfəkkürün əsas mənbəyi olan
Qur`ani-Kərim dinləyiciləri müqabilində öz sözlərinin zahiri
mə`nalarına höcciyyət və e`tibar verir, həmin ayələrin zahiri

Peyğəmbəri-Əkrəmin (s) sözlərini Qur`andan sonrakı silsilədə
yerləşdirir və Qur`an kimi onu da dəlil və höccət sanır. Belə ki,
buyurulur:

“...Və Zikri sənə nazil etdik ki, xalqa nazil edilənləri onlara
1
bəyan edəsən...”

Başqa bir yerdə buyurulur:

“O, həmin Allahdır ki, ümmilər (dərs oxumamış) arasında,
onların özündən olan bir Rəsul göndərdi ki, o, (Allahın) ayələrini

1 “Nəhl” surəsi, ayə-44