Page 59 - Islamic Studies 07

İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, Üçüncü il, yeddinci sayı (payız-qış / 2024) / 58

etməyə o qədər də qərəz yoxdur) dəqiq və mürəkkəb hökmlərin
barəsində, xüsusilə, ayrı-ayrı şəxslərin həvayi-nəfsləri və müxtəlif
qrupların mənafeləri ilə qarşı-qarşıya dayanan hökm və qanunlarda
qəsdən təhrifedilmə və nəqledilmə zamanı xətaya yol verilməsi
ehtimalı bir neçə qat artıq olacaqdır.1
Bu kimi məsələlərə diqqət yetirməklə aydın olur ki, İslam dini
məhz o zaman kamil və insanların dünyanın axırına qədər olan
ehtiyaclarına cavab verəcək bir din kimi irəli çəkilə bilər ki, bu dində
cəmiyyətin zəruri mənafeyini tə’min etmək üçün bir yol nəzərdə
tutulmuş olsun. Elə mənafelər ki, Peyğəmbəri-Əkrəmin (s)
dünyadan getməsi ilə təhdidlərə, məhv olmaq təhlükəsinə mə’ruz
qalırdı. Bu yol da Peyğəmbəri-Əkrəmin (s) özü üçün layiqli bir
canişin tə’yin etməsindən başqa yolla mümkün deyildi. Həmçinin
belə bir canişin Allah tərəfindən əta olunan elmə malik olmalıdır ki,
dinin həqiqətlərini onun bütün yönləri və incəlikləri ilə yanaşı
açıqlaya bilsin. Bundan əlavə, o, ismət səciyyəsinə də malik
olmalıdır ki, nəfsani və şeytani məqsədlərin tə’siri altına düşməsin,
dində qəsdən təhrifə yol verməsin. Eləcə də o, Peyğəmbəri-Əkrəmin
(s) insanları tərbiyələndirmə kimi ilahi vəzifəni də öhdəsinə almalı,
iste’dadlı şəxsləri kamalın ən yüksək mərhələlərinə çatdırmalı,
ictimai şərait münasib olduğu təqdirdə cəmiyyətin işlərinin idarə
olunmasını və hakimiyyəti öhdəsinə götürə bilməli, islamın ictimai
qanunlarını cəmiyyətdə icra edə bilməli və haqq-ədaləti dünya
səviyyəsində yaymalıdır.
Deməli, nübüvvətin sona çatması yalnız o zaman ilahi
hikmətlə uyğun olacaqdır ki, bu iş mə’sum imamın tə’yin edilməsi
ilə yanaşı olsun və o imam da Peyğəmbərin (s) nübüvvət və
risalətdən başqa bütün xüsusiyyətlərinə malik olsun.
Beləliklə, həm imamın varlığının, həm də onun üçün Allah
tərəfindən verilən elm və ismət məqamının zəruriliyi sübuta yetir.
Eləcə də o, Mütəal Allah tərəfindən tə’yin olunmalıdır. Çünki belə
bir elmi və səciyyəni kimə əta etdiyini yalnız Allahın Özü bilir.

1 Böyük islam alimi mərhum Əllamə Əmini özünün nəfis “Əl-Qədir» kitabında belə
yalan hədis uyduranlardan yeddi yüzünün adını qeyd etmişdir ki, onlardan
bə`zilərindən yüz min hədis istinad edilmişdir. (“Əl-Qədir”, 5-ci cild, səh-208-dən
sonra).